Disko, Greenland: Orpikkat issimit panertitaallutik nunguttut – inuiaqatigiinni innuttaasunit ikiorneqarneq
Illit kiatsinnera pissutigalugu imaluunniit aputip persimit persigussaalluni pinngortitamit aputaarunnera takusimaviuk? Aput oqorsaasarpoq naasunillu issimut illersueqataasarluni. Aput ukiumi nunap qaavanit tammarpat, taava issi naasunut ajoqusiisinnaavoq. Ajoqusiineq upernaakkut takuneqarsinnaasarpoq, naasut qorsuusussaagaluarlutik kajortissimasarmata, sungaartumik aappalualaartunngorsimasarmata imaluunniit qernertunngorsimasarmata.
Illit pinngortitamit/qaqqanit ukiukkut aput sumi tammartarnersoq pillugu ujaasinitsinni ikiuunnerit pisariaqartipparput. Illit sumiiffimmik aputeqanngitsumik taamaattumik takuguit, takusatit allattussavatit. Eqqaamassavat silami qaqqaniissammat, illunut qimminullu qaninngitsumik. Inussiarnersumik qinnuigineqarputit ulloq sumiiffillu allaqqullugit (taaguutaa, sumiffiup allaaserinera imaluunniit oqarasuaatinni GPS-eqaruit naleqqanik allattuillutit). Isumaqaruit aput persigussaalluni tammarsimasoq, imaluunniit kiak sialulluunniit pissutigalugu aassimanersoq allassavat. Immaqa sumiiffik nalunaaqutsersinnaavat, nassaareqqissinnaaniassagakku. Ajornanngippat qanoq sivisutigisumik nunami aputeqarsimanngitsoq allassavat imaluunniit qanga aputeqaqqilersimanersoq takusimanerlugu allallugu. Aassiliisinnaavutit atilerlugu ullualu allallugu.
Ilisimatusarnitsinni naasut upernaami aasamilu aputaaruffiup sumiiffiani qanoq pisarnersut misissuiffigaarput. Sumiiffimmukaqqissaatit, ass upernarluarpat aamma aasarpat (ullut taakunnarfitit tamaasa allattussavatit). Naasunik qalipaatimikkut kajortissimallutik, sungaartumik aappalualaartunngorsimallutik imaluunniit qernertunngorsimallutik ajoquserneqarsimasunik takusaqarnerlutit allatussavat. Naasut atii ilanngullugit allassavatit. Aamma nunaminertap qanoq annertutiginera allassinnaagukku qujanassaqaatit. Aamma ajoqusersimanngitsunik takusaqaruit, sunalu tamarmi ajornani qorsooqqippat allassaatit.
Pappiliaq allattuiffigisat assiliuk aamma assilisatit ilanngullugit e-mailimut nassiutikkit uunga louise.andresen74@gmail.com
Aamma assilisat uannut Facebook Messengerikkut nassiussinnaavat: Louise Rütting ikinngutigileruk.
Paasissutissat tamaasa katersortarpakka aamma misissuineq pillugu eqikkaajumaarlunga, taanna quppernermi uani tamanut ilaatigut saqqummiunneqarumaarluni:
The unseen life in soils at Disko Island under climate change | University of Gothenburg (gu.se)
